"Ρατσισμός"

Πώς ξεκινάει και τι είναι ο ρατσισμός;

Με τον όρο «ρατσισμός» εννοούμε τη διαδικασία αποκλεισμού, περιθωριοποίησης, διάκρισης και δυσμενής διαχείρισης ανθρώπων λόγω του χρώματος του δέρματος του, της φυλής του, της εθνότητάς του, των θρησκευτικών του πεποιθήσεων κλπ. Αυτή η άνιση μεταχείριση έχει ως αφετηρία την αφαίρεση δικαιωμάτων και καταλήγει στην πιο βίαιη μορφή της, που περιλαμβάνει σωματικής επιθέσεις, κακοποίηση κλπ. Ο ρατσισμός μπορεί να υπάρχει σε ατομικό επίπεδο, όπου το άτομο αναπτύσσει Συνεχίστε την ανάγνωση του “"Ρατσισμός"”

Μία σύντομη Κριτική στις Θεωρίες του Πένθους

Τα Πέντε Στάδια. Μια από τις δημοφιλέστερες θεωρίες στην ψυχολογία είναι αυτή των Πέντε Σταδίων του Πένθους, της Kubler-Ross. Δεν χρειάζεται κάποιος να είναι ψυχολόγος ή να έχει διαβάσει ψυχολογία για να γνωρίζει αυτή την σταδιακή πορεία που πρότεινε η γνωστή ψυχίατρος. Αρχικά είχε μελετήσει ασθενείς στο τελευταίο στάδιο της ασθένειάς τους, φτιάχνοντας έτσι τα διάφορα στάδια (Kubler-Ross, 1969) τα οποία επέκτεινε με παρόμοιο τρόπο στους συγγενείς και φίλους Συνεχίστε την ανάγνωση του “”

Κάπως έτσι φανταζόταν τον έρωτα ο Πλάτωνας…

Απόσπασμα από το “Συμπόσιο” του Πλάτωνα:

«… υπήρχε λοιπόν τότε το ανδρόγυνο, που και στην εμφάνιση και στο όνομα αποτελούσε συνδυασμό του αρσενικού και του θηλυκού” τώρα όμως δεν υφίσταται πια αλλά το όνομα χρησιμεύει σαν βρισιά. Έπειτα ολόκληρο το σώμα κάθε ανθρώπου ήταν στρογγυλό, έχοντας ολόγυρα τη ράχη και τα πλευρά. Χέρια είχε τέσσερα και πόδια ίσα με τα χέρια, και πρόσωπα δύο πάνω από κυκλικό αυχένα, ολόιδια μεταξύ τους. Κεφάλι ένα πάνω από τα δύο πρόσωπα που βρίσκονταν το ένα απέναντι στο άλλο και αυτιά τέσσερα και διπλά γεννητικά όργανα, και όλα τα Συνεχίστε την ανάγνωση του “Κάπως έτσι φανταζόταν τον έρωτα ο Πλάτωνας…”

Επιγραμματικά: Σημασιολογική Μνήμη

Η οργάνωση της μνήμης σχετίζεται ουσιαστικά με το σύνολο της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η μνήμη είναι ιδιαίτερα σημαντική για την καθημερινή λειτουργικότητα του καθενός, για τη συγκρότηση της προσωπικότητας καθώς και την κοινωνική λειτουργία μας.
Ο “σημασιολογικός” τρόπος οργάνωσης είναι ανεκτίμητος καθώς σχετίζεται με την οργάνωση της γνώσης του ατόμου γύρω από τις λέξεις, τα λεκτικά σύμβολα και το νόημά τους, όπως επίσης και τις σχέσεις μεταξύ αυτών των συμβόλων.
Η “σημασιολογική μνήμη” είναι ουσιαστικά η ικανότητα συγκράτησης, επεξεργασίας και ανάκτησης πληροφοριών που σχετίζονται με όλες τις γνώσεις που έχει αποκτήσει κάποιος για τον κόσμο. Δεν υπάρχει κάποια σύνδεση των πληροφοριών αυτών με τον χρόνο ή τον λόγο που αποθηκεύτηκαν, άρα είναι πληροφορίες οι οποίες βρίσκονται ανεξάρτητες στη μνήμη μας. Αυτό μας δίνει την δυνατότητα να μπορέσουμε να ανακαλέσουμε χαρακτηριστικά ενός αντικειμένου χωρίς να θυμόμαστε πότε έγινε η καταγραφή αυτή. Όσο πιο πολλά τα κοινά στοιχεία που υπάρχουν, τόσο πιο υψηλή είναι η ιεραρχική θέση. Παραδείγματος χάρη, στην έννοια των πτηνών τοποθετούνται όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί που έχουν κοινά στοιχεία τα φτερά, το ράμφος, την πιθανή ικανότητα πετάγματος κλπ. Με αυτόν τον τρόπο δεν χρειάζεται κάθε είδος πουλιού να εμπεριέχει όλες αυτές τις έννοιες, αρκεί να γίνει η σύνδεση με την κατηγοριοποίηση των πτηνών. Ουσιαστικά η ιεράρχηση σχετίζεται με το πόσο γενικά είναι τα στοιχεία που υπάρχουν στην κατηγορία.

Η Κύπρος και το Φαινόμενο Πυγμαλίωνα

Η Κύπρος, με κάποιο τρόπο, συνδέεται με ένα ψυχολογικό φαινόμενο που συναντάμε συχνά στη ψυχοθεραπεία. Αυτό ονομάζεται το «φαινόμενο Πυγμαλίωνα», το οποίο σχετίζεται με την «αυτοεκπληρούμενη προφητεία». Ουσιαστικά ο όρος αναφέρεται στο εξής: η προσδοκία που έχει κάποιος για έναν άνθρωπο ή μια κατάσταση θα οδηγήσει κάπως τους άλλους στην επιθυμητή (ή όχι) συμπεριφορά. Ας δούμε πρώτα ένα ενδιαφέρον παράδειγμα που το περιγράφει και κατόπιν θα δούμε πώς συνδέεται με την Κύπρο. Συνεχίστε την ανάγνωση του “”

Επιγραμματικά: Kαθοδηγούμενη νοερή απεικόνιση

Eίναι η διαδικασία μέσα από την οποία δημιουργεί το άτομο μια εσωτερική νοητική εμπειρία χωρίς την χρήση των αισθητήριων οργάνων του. Είναι η εσωτερική αναπαράσταση μιας δραστηριότητας ή ενός αντικειμένου με την βοήθεια της μνήμης και της φαντασίας και χωρίς την βοήθεια εξωτερικών ερεθισμάτων. Η τεχνική αυτή μπορεί να βοηθήσει σε πολλούς τομείς το άτομο που θα την εφαρμόσει, ανάλογα με την περίπτωση όπως: (α) διαχείριση του στρες μέσα από την δημιουργία μιας ευχάριστης νοερής εικόνας, που θα προσφέρει ασφάλεια και ηρεμία, (β) εξάσκηση για μία πιο διεκδικητική συμπεριφορά μέσα από γνωσιακή πρόβα, (γ) ενίσχυση των αθλητών μέσα από συστηματική άσκηση σε τεχνικές αναπαράστασης βοηθώντας τους να βελτιώσουν την αυτοπεποίθησή τους και άλλους τομείς που θα βελτιώσουν την απόδοσή τους, κ.α.

Επιγραμματικά: Τηλεόραση για βρέφη και μικρά παιδιά.

Όταν ένα βρέφος, μικρότερο των 12 μηνών, παρακολουθεί τηλεόραση, αντιλαμβάνεται έγχρωμες εικόνες που τρεμοπαίζουν. Μεγαλώνοντας το παιδί, μέχρι περίπου τους 24 μήνες της ζωής του, αρχίζει και καταλαβαίνει ελάχιστα την πλοκή μιας ιστορίας (κυρίως από τις βρεφικές και παιδικές εκπομπές) και ορισμένα παιδιά μιμούνται κάποια πράγματα από αυτά που βλέπουν. Στη βρεφική ηλικία κάποιες άλλες δραστηριότητες είναι πιο σημαντικές για την νοητική και κοινωνική ανάπτυξή του. Τα πρώτα χρόνια, είναι σημαντικό και θέλουν να ανακαλύψουν τις αισθήσεις τους, να κρατήσουν διάφορα αντικείμενα ή να τα βάλουν στο στόμα τους, να τα μυρίσουν ή να τα πετάξουν, εξερευνώντας έτσι τις ιδιότητες που έχουν τα διάφορα πράγματα γύρω τους. Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι στη βρεφική ηλικία η τηλεόραση δεν συμβάλει ουσιαστικά.

Συνεχίστε την ανάγνωση του “”

Επιγραμματικά: Οικογένεια και επικοινωνία

Οι οικογένειες, ανάλογα με τον τύπο επικοινωνίας που υιοθετούν, χωρίζονται σε «κλειστές», «ανοιχτές» και «απροσδιόριστες». Στις «κλειστές» οικογένειες υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες και όρια. Θα λέγαμε ότι, τα παιδιά σε αυτές τις οικογένειες υποχρεούνται να ακολουθούν συγκεκριμένα λεκτικά σχήματα, να μην ακουμπάνε απαγορευμένα θέματα για την οικογένεια και να αναγνωρίζουν ότι τον πρώτο λόγο σε θέματα αποφάσεων τον έχουν οι μεγαλύτεροι. Οι «ανοιχτές» οικογένειες έχουν την αντίθετη όψη. Πιο συγκεκριμένα, όλα τα μέλη έχουν δικαίωμα να συζητήσουν οτιδήποτε, τα όρια δεν είναι ξεκάθαρα σε όλες τις περιστάσεις και η ιεραρχική σειρά δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Συνεχίστε την ανάγνωση του “”

Επιγραμματικά: Τι σημαίνει ο όρος «επίκτητη αδυναμία – μαθημένη ανικανότητα» (learned helpessness);

Η επίκτητη αδυναμία, ουσιαστικά περιγράφει την παθητικότητα και την αδυναμία που επιδεικνύει κάποιο άτομο κάτω από συγκεκριμένες καταστάσεις. Για παράδειγμα, αν κάποιος βίωσε μια αρνητική εμπειρία στην οποία δεν μπορούσε να αντιδράσει, ενδεχομένως να αναπτύξουν μια παθητικότητα κάτω από αντίστοιχες συνθήκες, που τα εμποδίζει στο να καταβάλουν κάποια προσπάθεια για να αποφύγουν την δυσάρεστη συνέπεια της κατάστασης, παρ’ ότι αν προσπαθούσαν θα ξέφευγαν από την δύσκολη κατάσταση. Σχετίζεται με την προσωπική πεποίθηση που έχει κάποιος ότι είναι ανίκανος.
 
Φωτογραφία από Gerd Altmann από το Pixabay
 
 

 

Επιγραμματικά: Τι εννοούμε με αυτούς τους όρους Εργασιακό Στρες και Επαγγελματική Εξουθένωση;

Το εργασιακό στρες είναι αποτέλεσμα των δυσανάλογων εργασιακών απαιτήσεων και πιέσεων που δέχεται το άτομο σε σχέση με τις γνώσεις ή/και τις ικανότητές του ή/και το ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα της δουλειάς και δεν υπάρχουν οι απαραίτητοι ψυχικοί πόροι για να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες που προκύπτουν. Ως συνέπεια, του εργασιακού στρες (και του στρες γενικότερα), συχνά τα άτομα καταφεύγουν σε επιφανειακή προσπάθειες αντιμετώπισης του άγχους, χωρίς να βελτιώνουν τις μεταβλητές που τους επιβαρύνουν. Τέτοιες συμπεριφορές, για παράδειγμα, μπορεί να είναι κατανάλωση αλκοόλ και κάπνισμα.
Η Επαγγελματική Εξουθένωση (burnout), δεν είναι συνώνυμη με το εργασιακό στρες. Προκαλείται από την μικρή ελάχιστη ικανοποίηση που λαμβάνει κάποιος από την εργασία σου σε σύγκριση με την χρόνια ψυχική ενέργεια που καταναλώνει για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της. Επαγγέλματα στο χώρο της υγείας (νοσηλευτές και γιατροί) καθώς επίσης και εκπαιδευτικοί (δάσκαλοι και καθηγητές), βρίσκονται στις υψηλότερες θέσεις κινδύνου. Η Επαγγελματική Εξουθένωση έχει τρεις διαστάσεις. (1) Εξάντληση: Το άτομο αποξενώνεται από τους συναδέλφους και βρίσκεται συνεχώς σε συναισθηματική ένταση. (2) Απροσωποποίηση: Το άτομο είναι ευερέθιστο, συμπεριφέρεται με αγένεια και αρνητισμό. Δεν μπορεί να ευχαριστηθεί με επιτυχίες άλλων, εντοπίζει παντού λάθη και συνεχώς αμύνεται. (3) Αναποτελεσματικότητα: Το άτομο αισθάνεται επαγγελματική αποτυχία. Έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση και πιστεύει ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις εργασιακές απαιτήσεις.
Σε κάθε περίπτωση, η ψυχοθεραπευτική διαδικασία θα βοηθήσει το άτομο να βάλει σε τάξη τις σκέψεις του και να επεξεργαστεί θέματα αυτοεκτίμησης και ανασφάλειας γύρω από το εργασιακό περιβάλλον. Κατ' επέκταση, το άτομο βελτιώνεται και σε άλλους τομείς της ζωής, οι οποίοι αναπόφευκτα επηρεάζονται από την διάθεση που έχουμε στον επαγγελματικό μας χώρο.

Φωτογραφία από Lukas Bieri από το Pixabay