Το Αντι-Ψυχιατρικό κίνημα

Σύνδεσμος Φιλαδέλφεια 1964

Στην Ευρώπη, μια ομάδα ψυχιάτρων ίδρυσαν τον Σύνδεσμο Φιλαδέλφεια, το 1964, που στόχο είχε να προσφέρει σε ανθρώπους δομές οι οποίες δεν παρείχαν τις συμβατικές ψυχιατρικές παρεμβάσεις, αλλά στόχευαν σε εναλλακτικές προσεγγίσεις. Οι Ρόναλντ Λαινγκ, Ντέιβιντ Κούπερ και Ααρών Έστερσον, ήταν από τους πρώτους που ασχολήθηκαν με το αντι-ψυχιατρό κίνημα και στην πορεία επηρέασαν και άλλους επαγγελματίες υγείας της εποχής.

Αρχικά, ο Κούπερ, επηρεασμένος από τους Σαρτρ, Μαρξ και Φρόυδ, ξεκίνησε να αψηφά την βαριά ψυχοπαθολογία και να θεωρεί ότι η βασικότερη αιτία των κλινικών περιπτώσεων είναι τα βιώματα που είχαν οι άνθρωποι κατά την παιδική ηλικία. Κάτι τέτοιο, έθετε στο προσκήνιο την επανεξέταση της έννοιας που είχε μέχρι εκείνη τη στιγμή η ψυχική ασθένεια και κατ’ επέκταση η παρεμβατική μέθοδος.

Ο Ρόναλντ Ντ. Λάινγκ, είχε επίσης κλασική ψυχιατρική εκπαίδευση και το 1951 ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην ιατρική και μετά εργάστηκε σε αρκετά πλαίσια, όπως το τμήμα Ψυχολογικής Ιατρικής της Γλασκώβης, διευθυντής της κλινικής Langham του Λονδίνου και συνεργάστηκε με το Tavistock Institute of Human Relations. Ως ψυχίατρος αλλά και ως ψυχοθεραπευτής ερεύνησε περισσότερο τη σχιζοφρένεια μέσα από τις προσωπικές ανθρώπινες εμπειρίες (τραύμα, ναρκωτικές ουσίες κλπ) και υπό το οικογενειακό περιβάλλον που ζούσε ο καθένας. Αν και ψυχίατρος, δεν του άρεσε να κάνει χρήση διαγνώσεων καθώς θεωρούσε ότι η ψυχική κατάσταση που βιώνει κάποιος σχετίζεται με την δυσκολία του στο να επικοινωνήσει. Έδινε βάση στο πώς ένα άτομο ένιωθε ή αντιλαμβάνεται τον ίδιο και τους γύρω του, ενώ άλλοι ψυχίατροι έδιναν σημασία στο σύμπτωμα, αγνοώντας τα υπόλοιπα. Έτσι, ο ίδιος δόμησε ένα νέο μοντέλο, το οποίο απέχει κατά πολύ από την μέχρι τότε γνωστή ψυχιατρική προσέγγιση. Αυτό το μοντέλο έδειχνε μεγαλύτερη ευαισθησία προς τον άνθρωπο και παράλληλε είχε μια διαφορετική πολιτική προσέγγιση. Στα έργα του, περιγράφει πώς ο κοινωνικός καταναγκασμός ζητάει από το άτομο να προσαρμοστεί σε συνθήκες που ενδεχομένως να μην είναι σε θέση να κάνει. Όπως λέει, όσες εμπειρίες μπορέσει να επικοινωνήσει ένας ψυχωτικός, είναι αδύνατο να ερμηνευθούν αν δεν μπορέσει κάποιος να αντιληφθεί πρώτα το υπαρξιακό τους νόημα. Είναι σημαντικό λοιπόν ο ψυχοθεραπευτής να προσανατολίζεται στον άνθρωπο και την εμπειρία του παρά στη σχιζοφρένεια και το σύμπτωμα. Με αυτό το τρόπο, προσπάθησε να δώσει μια πιο ανθρώπινη προσέγγιση στη σχιζοφρένεια. Θεωρεί, ότι η σχιζοφρένεια είναι μια προσαρμοστική διαδικασία την οποία οδηγούνται να ακολουθήσουν οι άνθρωποι που υποφέρουν στο να ζουν σε έναν αποξενωμένο κόσμο.