Θεωρία Προσκόλλησης

Μια από της γνωστότερες θεωρίες της ψυχολογίας είναι η θεωρία της προσκόλλησης (Attachment Theory) η οποία διαμορφώθηκε κατά τη δεκαετία του 1950 από τον Βρετανό ψυχίατρο και ψυχαναλυτή John Bowlby, ο οποίος διερεύνησε τον τρόπο με τον οποίο οι πρώιμοι δεσμοί του παιδιού με τους φροντιστές του επηρεάζουν τη συναισθηματική και κοινωνική του ανάπτυξη.

Ο Bowlby υποστήριξε ότι η ανάγκη για προσκόλληση αποτελεί μια εγγενή, βιολογικά καθορισμένη ανθρώπινη τάση, η οποία έχει εξελικτικό σκοπό τη διασφάλιση της επιβίωσης του παιδιού μέσω της εγγύτητας με το πρόσωπο φροντίδας.Η θεωρία του Bowlby αναπτύχθηκε μέσα από τις παρατηρήσεις του κατά τη διάρκεια και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν μελέτησε παιδιά που είχαν αποχωριστεί τους γονείς τους λόγω των πολεμικών συνθηκών. Τα παιδιά αυτά εμφάνιζαν έντονη θλίψη, συναισθηματική απόσυρση και δυσκολία στη δημιουργία ασφαλών δεσμών ακόμη και μετά την επανένωση με τις οικογένειές τους. Παρόμοια φαινόμενα παρατηρήθηκαν και σε παιδιά που μεγάλωναν σε ιδρύματα ή νοσοκομεία χωρίς σταθερό πρόσωπο φροντίδας, γεγονός που ενίσχυσε την άποψη του Bowlby ότι η προσκόλληση δεν είναι προϊόν κοινωνικής μάθησης, αλλά βασική ψυχοβιολογική ανάγκη.

Τη θεωρητική προσέγγιση του Bowlby ενίσχυσε και εμπλούτισε η ψυχολόγος Mary Ainsworth κατά τη δεκαετία του 1960 και 1970, προσδίδοντας στην έννοια της προσκόλλησης εμπειρική τεκμηρίωση. Μέσω του πειράματος “Strange Situation”, η Ainsworth μελέτησε τη συμπεριφορά βρεφών κατά την απομάκρυνση και επανεμφάνιση της μητέρας τους, εντοπίζοντας τρεις βασικούς τύπους προσκόλλησης: τον ασφαλή, τον αγχώδη-αμφιθυμικό και τον αποφευκτικό. Σε μεταγενέστερες έρευνες, προτάθηκε και ένας τέταρτος τύπος, ο αποδιοργανωμένος, ο οποίος συνδέεται με τραυματικές ή αντιφατικές εμπειρίες φροντίδας.Αρχικά επικεντρωμένη στη σχέση παιδιού–φροντιστή, η θεωρία της προσκόλλησης εξελίχθηκε σε ένα ευρύτερο θεωρητικό πλαίσιο που ερμηνεύει τη διαμόρφωση και τη δυναμική των ανθρώπινων σχέσεων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής.

Ο ασφαλής τύπος προσκόλλησης χαρακτηρίζεται από την ικανότητα του ατόμου να εμπιστεύεται τους άλλους και να διατηρεί συναισθηματική ισορροπία στις σχέσεις του. Τα άτομα με ασφαλή προσκόλληση αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως άξιο αγάπης και τους άλλους ως διαθέσιμους και υποστηρικτικούς. Στην παιδική ηλικία, η ασφάλεια αυτή προκύπτει από τη συνεπή, ευαίσθητη και συναισθηματικά διαθέσιμη φροντίδα του γονέα ή φροντιστή. Ως ενήλικες, τα άτομα αυτά τείνουν να δημιουργούν σταθερές και υγιείς σχέσεις, με αμοιβαία εμπιστοσύνη και ικανότητα επικοινωνίας των συναισθημάτων τους.

Αντίθετα, ο αγχώδης τύπος προσκόλλησης συνδέεται με έντονο φόβο εγκατάλειψης και αυξημένη ανάγκη για επιβεβαίωση. Τα άτομα με αυτόν τον τύπο συχνά επιδεικνύουν υπερβολική εξάρτηση από τους συντρόφους ή τους φροντιστές τους και δυσκολεύονται να ρυθμίσουν το άγχος τους όταν αισθάνονται συναισθηματική απόσταση. Στην παιδική ηλικία, αυτό το μοτίβο αναπτύσσεται συνήθως όταν η φροντίδα που λαμβάνει το παιδί είναι ασυνεπής – άλλοτε υποστηρικτική και άλλοτε απορριπτική. Ως αποτέλεσμα, το παιδί μαθαίνει να αμφιβάλλει για τη διαθεσιμότητα του φροντιστή και αναπτύσσει ανασφάλεια ως προς την αξία του.

Ο αποφευκτικός τύπος προσκόλλησης χαρακτηρίζεται από αποστασιοποίηση και αποφυγή της συναισθηματικής εγγύτητας. Τα άτομα με αποφευκτική προσκόλληση τείνουν να βασίζονται υπερβολικά στον εαυτό τους, αποφεύγοντας να εκδηλώσουν ευαλωτότητα ή να εμπιστευθούν άλλους. Αυτή η στάση συνήθως προκύπτει όταν οι γονείς ή οι φροντιστές είναι συναισθηματικά ψυχροί, απορριπτικοί ή αποθαρρύνουν την έκφραση των συναισθημάτων. Ως ενήλικες, τα άτομα αυτά μπορεί να δυσκολεύονται να διατηρήσουν στενές σχέσεις και να εκλαμβάνουν την εγγύτητα ως απειλή προς την αυτονομία τους.

Τέλος, ο αποδιοργανωμένος τύπος προσκόλλησης συνδυάζει στοιχεία των αγχωδών και αποφευκτικών προτύπων και χαρακτηρίζεται από εσωτερική σύγκρουση μεταξύ της ανάγκης για εγγύτητα και του φόβου που αυτή προκαλεί. Τα παιδιά με αποδιοργανωμένη προσκόλληση συχνά βιώνουν τραυματικές ή τρομακτικές εμπειρίες από τους ίδιους τους φροντιστές τους, όπως κακοποίηση ή ακραία ασυνέπεια στη φροντίδα. Ως αποτέλεσμα, αναπτύσσουν σύγχυση και ανασφάλεια, οι οποίες μπορεί να εκδηλωθούν αργότερα σε δυσκολίες εμπιστοσύνης, συναισθηματική αστάθεια και προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις.

Συνολικά, οι τύποι προσκόλλησης διαμορφώνουν ένα σταθερό, αλλά δυναμικά εξελισσόμενο, εσωτερικό μοντέλο σχέσεων. Αν και οι βάσεις τους τίθενται στην παιδική ηλικία, η έρευνα έχει δείξει ότι μπορούν να τροποποιηθούν μέσω ψυχοθεραπείας και μέσω της εμπειρίας ασφαλών και υποστηρικτικών διαπροσωπικών σχέσεων στην ενήλικη ζωή.

Ευτυχία

Η πίεση για κάτι αόριστο

Από μόνος του, όποιος ορισμός και αν προταθεί για την ευτυχία, μπορεί εύκολα να αμφισβητηθεί. Το ίδιο συμβαίνει και με τον όρο της δυστυχίας, η οποία βρίσκεται στην άλλη άκρη του συνεχές. Ουσιαστικά οι άνθρωποι κάνουν κρίσεις για το τι είναι η ευτυχία, παρ’ ότι είναι κάτι που επιδιώκουν συνεχώς. Η ανάγκη για ευτυχία φανερώνεται σε κάθε μας πράξη μολονότι δεν γνωρίζουμε πότε υπάρχει και πότε δεν υπάρχει η ευτυχία. Ακόμα και αν κάποιος δηλώνει ευτυχισμένος, συνεχίζει να προσπαθεί και να θέσει νέους στόχους, επιδιώκοντας μάλλον να νιώσει ακόμα καλύτερα.

Συνεχίστε την ανάγνωση του “Ευτυχία”

Σεξουαλικές διαταραχές ανά φύλο

Οι σεξουαλικές διαταραχές αναφέρονται σε προβλήματα που παρεμβαίνουν στην σεξουαλική ζωή του ατόμου, επηρεάζοντας την ικανότητά του να συμμετάσχει σε ευχάριστες και ικανοποιητικές σεξουαλικές σχέσεις. Μπορούν να επηρεάσουν και τα δύο φύλα, αλλά οι διαταραχές συχνά διαφοροποιούνται βάσει του φύλου.

Διαταραχές σεξουαλικής λειτουργίας στους άνδρες: Συνεχίστε την ανάγνωση του “”

Οι Άθικτοι και η Πολυπολιτισμικότητα

Η ταινία «Οι Άθικτοι» βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και η όλη ιστορία εκτυλίσσεται στη Γαλλία. Ο Ντρις (Driss), ένας νέος Αφρικανικής καταγωγής, με ιστορικό παραβατικής συμπεριφοράς, μένει σε γκέτο και ψάχνει τρόπους να εξασφαλίσει τα απαραίτητα έγγραφα για να λάβει κρατικό επίδομα ανεργίας, με το οποίο και ζει. Από την άλλη ο Φελίπ (Philippe), είναι ένας εκατομμυριούχος μεσήλικας, ο οποίος ζει στην έπαυλή του σε μια ακριβή περιοχή. Ο Φελίπ, Γαλλικής καταγωγής, έμεινε τετραπληγικός μετά από ατύχημα που είχε και από τότε τον φροντίζει το προσωπικό που έχει συνεχώς στο σπίτι. Μαζί του, πέραν του προσωπικού, μένει και η θετή έφηβη κόρη του. Ο Φελίπ, έχασε τη σύζυγό του χωρίς να αποκτήσουν δικά τους παιδιά.

Ανάλυση Ταινίας…

Συνεχίστε την ανάγνωση του “Οι Άθικτοι και η Πολυπολιτισμικότητα”

Η θεραπευτική σχέση και η ανάγκη να βρεθεί “καλός ψυχολόγος”

Πώς μπορώ να εντοπίσω έναν καλό ψυχολόγο; Τι χαρακτηριστικά έχει ένας καλός ψυχολόγος;

Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι οι περισσότεροι χρήστες που αναζητούν διαδικτυακά υπηρεσίες ψυχικής υγείας, συνήθως χρησιμοποιούν όρους όπως “καλός ψυχολόγος” ή για παράδειγμα “καλοί ψυχολόγοι Λεμεσός” κατά την αναζήτησή τους. Αυτό πρωτίστως σχετίζεται με την ανάγκη κάποιου να νιώσει σιγουριά ότι θα εντοπίσει τον καταλληλότερο ψυχολόγο, με τον οποίο θα νιώσει ασφάλεια κατά τη διάρκεια της συνεδρίας.

Η θεραπευτική σχέση στη συμβουλευτική ψυχολογία είναι θεμελιώδης για την επιτυχία της θεραπείας. Ας δούμε τα βασικά σημεία: Συνεχίστε την ανάγνωση του “Η θεραπευτική σχέση και η ανάγκη να βρεθεί “καλός ψυχολόγος””

Ρατσισμός

Πώς ξεκινάει και τι είναι ο ρατσισμός;

Με τον όρο «ρατσισμός» εννοούμε τη διαδικασία αποκλεισμού, περιθωριοποίησης, διάκρισης και δυσμενής διαχείρισης ανθρώπων λόγω του χρώματος του δέρματος του, της φυλής του, της εθνότητάς του, των θρησκευτικών του πεποιθήσεων κλπ. Αυτή η άνιση μεταχείριση έχει ως αφετηρία την αφαίρεση δικαιωμάτων και καταλήγει στην πιο βίαιη μορφή της, που περιλαμβάνει σωματικής επιθέσεις, κακοποίηση κλπ. Ο ρατσισμός μπορεί να υπάρχει σε ατομικό επίπεδο, όπου το άτομο αναπτύσσει Συνεχίστε την ανάγνωση του “Ρατσισμός”

Μία σύντομη Κριτική στις Θεωρίες του Πένθους

Τα Πέντε Στάδια. Μια από τις δημοφιλέστερες θεωρίες στην ψυχολογία είναι αυτή των Πέντε Σταδίων του Πένθους, της Kubler-Ross. Δεν χρειάζεται κάποιος να είναι ψυχολόγος ή να έχει διαβάσει ψυχολογία για να γνωρίζει αυτή την σταδιακή πορεία που πρότεινε η γνωστή ψυχίατρος. Αρχικά είχε μελετήσει ασθενείς στο τελευταίο στάδιο της ασθένειάς τους, φτιάχνοντας έτσι τα διάφορα στάδια (Kubler-Ross, 1969) τα οποία επέκτεινε με παρόμοιο τρόπο στους συγγενείς και φίλους Συνεχίστε την ανάγνωση του “”

Κάπως έτσι φανταζόταν τον έρωτα ο Πλάτωνας…

Απόσπασμα από το “Συμπόσιο” του Πλάτωνα:

«… υπήρχε λοιπόν τότε το ανδρόγυνο, που και στην εμφάνιση και στο όνομα αποτελούσε συνδυασμό του αρσενικού και του θηλυκού” τώρα όμως δεν υφίσταται πια αλλά το όνομα χρησιμεύει σαν βρισιά. Έπειτα ολόκληρο το σώμα κάθε ανθρώπου ήταν στρογγυλό, έχοντας ολόγυρα τη ράχη και τα πλευρά. Χέρια είχε τέσσερα και πόδια ίσα με τα χέρια, και πρόσωπα δύο πάνω από κυκλικό αυχένα, ολόιδια μεταξύ τους. Κεφάλι ένα πάνω από τα δύο πρόσωπα που βρίσκονταν το ένα απέναντι στο άλλο και αυτιά τέσσερα και διπλά γεννητικά όργανα, και όλα τα Συνεχίστε την ανάγνωση του “Κάπως έτσι φανταζόταν τον έρωτα ο Πλάτωνας…”

Επιγραμματικά: Σημασιολογική Μνήμη

Η οργάνωση της μνήμης σχετίζεται ουσιαστικά με το σύνολο της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η μνήμη είναι ιδιαίτερα σημαντική για την καθημερινή λειτουργικότητα του καθενός, για τη συγκρότηση της προσωπικότητας καθώς και την κοινωνική λειτουργία μας.
Ο “σημασιολογικός” τρόπος οργάνωσης είναι ανεκτίμητος καθώς σχετίζεται με την οργάνωση της γνώσης του ατόμου γύρω από τις λέξεις, τα λεκτικά σύμβολα και το νόημά τους, όπως επίσης και τις σχέσεις μεταξύ αυτών των συμβόλων.
Η “σημασιολογική μνήμη” είναι ουσιαστικά η ικανότητα συγκράτησης, επεξεργασίας και ανάκτησης πληροφοριών που σχετίζονται με όλες τις γνώσεις που έχει αποκτήσει κάποιος για τον κόσμο. Δεν υπάρχει κάποια σύνδεση των πληροφοριών αυτών με τον χρόνο ή τον λόγο που αποθηκεύτηκαν, άρα είναι πληροφορίες οι οποίες βρίσκονται ανεξάρτητες στη μνήμη μας. Αυτό μας δίνει την δυνατότητα να μπορέσουμε να ανακαλέσουμε χαρακτηριστικά ενός αντικειμένου χωρίς να θυμόμαστε πότε έγινε η καταγραφή αυτή. Όσο πιο πολλά τα κοινά στοιχεία που υπάρχουν, τόσο πιο υψηλή είναι η ιεραρχική θέση. Παραδείγματος χάρη, στην έννοια των πτηνών τοποθετούνται όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί που έχουν κοινά στοιχεία τα φτερά, το ράμφος, την πιθανή ικανότητα πετάγματος κλπ. Με αυτόν τον τρόπο δεν χρειάζεται κάθε είδος πουλιού να εμπεριέχει όλες αυτές τις έννοιες, αρκεί να γίνει η σύνδεση με την κατηγοριοποίηση των πτηνών. Ουσιαστικά η ιεράρχηση σχετίζεται με το πόσο γενικά είναι τα στοιχεία που υπάρχουν στην κατηγορία.

Η Κύπρος και το Φαινόμενο Πυγμαλίωνα

Η Κύπρος, με κάποιο τρόπο, συνδέεται με ένα ψυχολογικό φαινόμενο που συναντάμε συχνά στη ψυχοθεραπεία. Αυτό ονομάζεται το «φαινόμενο Πυγμαλίωνα», το οποίο σχετίζεται με την «αυτοεκπληρούμενη προφητεία». Ουσιαστικά ο όρος αναφέρεται στο εξής: η προσδοκία που έχει κάποιος για έναν άνθρωπο ή μια κατάσταση θα οδηγήσει κάπως τους άλλους στην επιθυμητή (ή όχι) συμπεριφορά. Ας δούμε πρώτα ένα ενδιαφέρον παράδειγμα που το περιγράφει και κατόπιν θα δούμε πώς συνδέεται με την Κύπρο. Συνεχίστε την ανάγνωση του “”